Federatie Particulier Grondbezit

FPG mist perspectief bij NPLG-debat van 23 februari

March 8, 2023 by FPG

Op 23 februari vond in de Tweede Kamer een plenair debat plaats over het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de stikstofproblematiek. Het NPLG is belangrijk voor de FPG omdat de kern van dit programma een transitie naar een meer natuurinclusieve landbouw is. Een enorme opgave waar particuliere grondbezitters een sleutelrol in kunnen vervullen door hun eigen regie te mogen pakken en ondernemerschap in te zetten.

Debat en stemming over moties

Voor FPG viel het tijdens het debat op dat er op veel onderwerpen geen nieuwe discussies werden gevoerd. Veel was een herhaling van eerdere commissievergaderingen over het NPLG. Wat FPG vooral een gemis vond was duidelijkheid over de inzet van landschapsgronden. Hier heeft FPG al vaker aandacht voor gevraagd en zelf de “Visie landschapsgronden: bekijk het breed” over uitgebracht. Daarin wordt ingegaan op mogelijkheden voor andere bedrijfsmodellen zoals ‘boerenlandgoederen’ waarin grondgebonden en meer natuurgerichte landbouw, natuur, wonen en recreatie worden gecombineerd.

Over de ingediende moties is 7 maart gestemd. De volgende, voor FPG-leden relevante moties, zijn aangenomen:

  • Om bestaande doelen voor het verminderen van verontreiniging van drinkwaterbronnen met nitraat en bestrijdingsmiddelen als randvoorwaarden mee te nemen in het NPLG;
  • Om de openstelling én sluiting van de stoppersregeling, indien de keuzemogelijkheden later dan april klaarstaan, op te schuiven zodat er een vaste termijn is voor een ondernemer om een keuze te maken;
  • Om het verificatieproces van PAS-melders te versnellen;
  • Om te monitoren in welke gebieden te weinig reductie gerealiseerd wordt voor de PAS-melders en met een aanpak te komen om ook daar PAS-melders toekomst te geven;
  • om te onderzoeken hoe kan worden voorkomen dat voorlopers, zoals biologische en natuurinclusieve bedrijven, moeten worden beëindigd.

FPG ziet in deze moties weinig aanknopingspunten voor het aanscherpen en verbeteren van het NPLG. Aandacht voor zelfrealisatie en ondernemerschap ontbreken. Daarmee worden boeren en particuliere grondeigenaren nog weinig perspectief geboden om aan de slag te gaan met de ambities van het NPLG.

Particuliere eigenaren zijn uitstekend toegerust de overeengekomen doelen te realiseren en te beheren. FPG blijft nog wel achter met onduidelijkheid over hoe zich een voorkeursrecht op agrarische gronden van een particuliere verpachter vertaalt. Daarnaast zouden we graag meer duidelijk willen hebben over hoe en aan wie de overheid de verworven agrarische gronden wil verkopen, voor welke doelen en onder welke voorwaarden?

Inzet FPG op het Nationaal Programma Landelijk Gebied

FPG heeft voorafgaand aan het debat haar visie gedeeld met de politieke partijen en het debat met belangstelling gevolgd. Daarbij vroeg de FPG speciaal aandacht voor:

Opkoopregelingen

Particuliere eigenaren zijn uitstekend toegerust de overeengekomen doelen te realiseren en te beheren. De huidige uitkoopregelingen voor de veehouderij roepen nog de nodige vragen op voor eigenaren met pachtende boeren. FPG wil van de minister weten wat de gevolgen zijn voor de verpachter bij de uitkoop van één van zijn pachters, met of zonder land. Is hierover nagedacht? Wie komen alle rechten toe en is overleg met de verpachter vooraf geborgd?

Voorkeursrecht

FPG is tegen het opleggen van een voorkeursrecht op agrarische gronden door de overheid. Dit extreme instrument zorgt ervoor dat ondernemers de mogelijkheid wordt ontnomen om zelf effectief regie te voeren en eventueel te onderhandelen over de wijze waarop zij door aanpassing van de bedrijfsvoering bijdragen aan de transitie in het landelijk gebied.

Pacht

FPG ziet dat pacht een instrument is om de transitie in het landelijk gebied te ondersteunen. FPG, LTO Nederland en de Bond van Landpachters en Eigen Grondgebruikers in Nederland (BLHB) hebben gezamenlijk al laten weten dat zij positief tegenover het voorstel staan van minister Adema om tot een herziening van het pachtstelsel te komen.

Ten aanzien van knelpunten en kansen van huidige pachtvormen en wetgeving kan worden geconcludeerd dat het huidige pachtsysteem niet optimaal functioneert. Daarnaast geldt op dit moment dat de fiscale druk de inkomsten uit pacht overstijgt.