Brabanttafel Box 3
Op 15 september 2025 organiseerde BPG een drukbezochte Brabanttafel op landgoed Bleijendijk te Vught. Leden uit meerdere provincies waren aanwezig om zich te verdiepen in de voorgenomen wijzigingen van de Box 3-heffing. Met presentaties van Robert Jan Nieuwland en John Blijdenstein, en een reflectie door Gerbrand van het Klooster (directeurFPG), werd duidelijk dat het onderwerp grote urgentie heeft voor iedereen die betrokken is bij landgoederen en buitenplaatsen.
Tijdens de bijeenkomst werd eerst teruggekeken naar de fiscale geschiedenis. Waar tot 2001 nog een reëel stelsel gold waarin daadwerkelijk genoten inkomsten werden belast, kwam met de invoering van Box 3 een systeem van forfaitaire rendementen. Deze fictieve benadering werd in 2017 verfijnd, maar na de bekende arresten van de Hoge Raad in 2021 en 2024 staat vast dat een fundamentele herziening noodzakelijk is.
Het kabinet kiest nu voor de Wet werkelijk rendement, die per 2028 moet ingaan. Dat betekent dat niet alleen direct rendement (zoals rente, huur en dividend) wordt belast, maar ook indirect rendement, zoals waardestijgingen van onroerend goed. Voor NSW-landgoederen kan dit desastreus uitpakken: bij schenking of vererving dreigt een forse belastingdruk die alleen kan worden opgebracht door verkoop van delen van het landgoed. Daarmee komt het behoud van natuur en cultureel erfgoed, de kern van de Natuurschoonwet, ernstig onder druk te staan.
De politieke zorgen hierover zijn breed gedeeld: moties in de Tweede Kamer wijzen op de onevenredige gevolgen voor NSW-landgoederen en hun maatschappelijke functies. Toch houdt de staatssecretaris vooralsnog vast aan de nieuwe lijn. Aan de hand van rekenvoorbeelden werd tijdens de Brabanttafel pijnlijk duidelijk dat de jaarlijkse belastingdruk de afgelopen jaren al flink is toegenomen en dat het nieuwe systeem weliswaar wat lucht geeft op jaarbasis, maar juist grote problemen veroorzaakt bij overdracht.
De levendige discussie maakte duidelijk dat dit vraagstuk iedereen in de zaal raakt. Voor landgoedeigenaren is het niet slechts een kwestie van cijfers, maar van de vraag hoe toekomstbestendig beheer van natuur en erfgoed mogelijk blijft. De Brabanttafel liet zien dat er veel kennis en betrokkenheid aanwezig is, maar ook dat er dringend oplossingen nodig zijn om het voortbestaan van deze waardevolle landgoederen veilig te stellen.
