Federatie Particulier Grondbezit

Versnelling herstel stikstofgevoelige bossen

October 28, 2025 by BPG

De Brabantse bossen staan onder druk door overmatige stikstofneerslag en verdroging, wat o.a. leidt tot verzuring van de bodem en daarmee aantasting van het bosecosysteem. Om deze problemen aan te pakken, zet de provincie Noord-Brabant met het Actieplan Brabantse Bomen 2.0 in op zowel de realisatie van nieuw bos als het herstel van bestaande bossen.

Particuliere boseigenaren kunnen via een subsidieregeling ondersteuning krijgen voor maatregelen die bijdragen aan een gezondere bodem en toekomstbestendige bossen.

Tijdens een door de provinciale afdeling Natuur georganiseerde bijeenkomst, waar onder andere Brabants Particulier Grondbezit (BPG) aan deelnam, werd gezocht naar oplossingen voor de gevolgen van de te hoge stikstofneerslag in Brabantse bossen. Daarbij kwam de problematiek van bosbodemverzuring nadrukkelijk naar voren. Hierbij werden de kansen, maar ook knelpunten van het toevoegen van verschillende bodemverbeteraars zoals kalk, als oplossing voor verzuring, op de bodem besproken. Hiernaast werd nogmaals het belang benadrukt van het omlaag krijgen van de stikstofuitstoot.

Door de jarenlang te hoge stikstofdepositie en uitspoeling van basische mineralen zijn veel Brabantse bosbodems aanzienlijk zuurder geworden. Deze verzuring tast de bodemstructuur, het bodemleven en het wortelstelsel van bomen aan. In het rapport “Revitalisering Noord-Brabantse bossen” wordt aanbevolen om, na zorgvuldige vooronderzoeken, een bodemverbeteraar zoals steenmeel toe te passen om de bodemchemie te verbeteren. Dit kan de pH verhogen, basen aanvullen en bijdragen aan herstel van het bodemleven.

Met de subsidieregeling ‘Natuur – versnelling herstel stikstofgevoelige N2000 gebieden’  kunnen particuliere boseigenaren financiële ondersteuning ontvangen voor meerdere typen herstelmaatregelen, zoals het verbeteren van de bodemkwaliteit (door het strooien van steenmeel), stimulering van natuurlijke verjonging, omvorming van naaldbos naar gemengd of loofbos en het inrichten van een netwerk van Oude, Aftakelende en Dode bomen (OAD). Er kan nu subsidie aangevraagd worden voor bossen op arme en rijkere zandgronden in Noord-Brabant.

De regeling loopt (onder voorbehoud van budget) tot 1 december 2025, en projecten moeten uiterlijk eind 2027 zijn afgerond. Op de provinciale site staat alle actuele informatie over voorwaarden, aanvraagformulieren en deadlines: Brabant, Natuur – Versnelling herstel (bosrevitalisering)

Wat kunt ú doen?

U kunt een bodemonderzoek laten uitvoeren om te weten of verzuring speelt in uw bosperceel en overleg dan met een bos- of bodemadviseur of de toepassing van kalk en/of steenmeel geschikt is. Ook kunt u nadenken over revitaliseringsmaatregelen, liefst in samenhang met bodemverbetering en hydrologisch herstel.

Let op, dien tijdig subsidieaanvragen in via de provinciale formulieren (DigiD/ eHerkenning) voor 1 december.

Werk waar mogelijk samen met buren of beheerders om kennis, materieel en schaalvoordelen te bundelen.

Klik op deze link als u meer informatie wilt over onder meer bodemverbeteraars, rijkstrooiselsoorten en toekomstbestendige boomsoorten: factsheets Bosrevitalisering - Brabantse Bomen

Meer informatie kunt u vinden op de website van de provincie:

https://www.brabant.nl/loket/producten-diensten/natuur-versnelling-herstel/

https://publicaties.brabant.nl/gezonde-bossen-voor-brabant/