Landgoederen als voorbeeld van duurzaam landgebruik
Het landgoedmodel biedt een bewezen en realistisch sturingsmodel voor de grote opgaven van deze tijd: stikstof, klimaat, energie en wonen. Landgoederen als Vilsteren en Twickel dienen als inspirerende voorbeelden van hoe landbouw, natuur en erfgoed kunnen samengaan. Ze combineren al decennialang landbouwproductie met biodiversiteit, landschapsbeheer en leefbaarheid voor de omgeving.
Vandaag, 5 november 2025, verscheen in de Volkskrant een uitgebreid artikel over het landgoedmodel. Journalist Caspar Janssen sprak o.a. Egbert Jaap Mooiweer (Stichting Twickel), Liesbeth Cremers (Landgoed Vilsteren), Judith Snepvangers, (IJssellandschap en bestuurslid FPG) en Heidi van Limburg Stirum (Stichting NSW 100 jaar), over de maatschappelijke en landschappelijke waarde van landgoederen.
Op landgoed Vilsteren werken pachters zoals Erve Meijerink natuurinclusief: met heggen in plaats van prikkeldraad, voedselbossen, pluktuinen en extensieve veeteelt. Er wordt minder kunstmest gebruikt, meer weidegang toegepast en de bodem wordt hersteld. Zestig procent van het landgoed bestaat uit bos of natuur, de rest uit landbouwgrond.
Het beheer is gestoeld op lange termijn en samenhang. Boeren, natuur en bewoners worden als onderdeel van één systeem gezien. Die geïntegreerde aanpak maakt het landgoedmodel volgens de eigenaren toekomstbestendig en relevant voor de landelijke transities rond stikstof, klimaat, water en biodiversiteit.
De kracht van het landgoedmodel
Volgens Cremers en Mooiweer ligt de kracht van het model in de sociale en ecologische samenhang: pachtboeren voelen zich onderdeel van het geheel, en beslissingen worden niet alleen economisch, maar ook landschappelijk en ecologisch afgewogen.
Het probleem is dat landgoederen veelal geassocieerd worden met een feodaal stelsel. Dit is een beeld waarmee de moderne landgoedeigenaren graag mee afrekenen. Mooiweer stelt dat het landgoedmodel niet nostalgisch is, maar juist een bewezen sturingsmodel voor de grote ruimtelijke opgaven van deze tijd. Hij pleit ervoor dat dit model een plek krijgt in het nieuwe regeerakkoord. In plaats van losse regelingen zou de overheid landgoederen kunnen benutten als ‘natuurlijke ontwikkelingsgebieden’ waarin boeren, natuurbeheerders en bewoners samenwerken. Mooiweer vraagt ook aandacht voor de risico’s van het nieuwe stelsel van Box 3, namelijk de versnippering die kan ontstaan wanneer delen van landgoederen noodgedwongen verkocht moeten worden.
Het Boerenlandgoed
Het boerenlandgoed is geen nieuw fenomeen, maar beleeft vanwege de stikstofcrisis een opleving. Ook hebben kampen veel stoppende boeren met het probleem geen opvolging te hebben. Het Boerenlandgoed biedt fiscaal gunsitge mogelijkheden om gronden wel in familiebezit te houden. Daarnaast biedt het model de oplossing voor boeren die willen omschakelen naar extensieve bedrijfsvoering.
Lees het volledige artikel uit de Volkskrant hier: Landgoed maakt land beter
