Stikstofdossier in beweging
De stikstofproblematiek blijft een belangrijk knelpunt binnen de Nederlandse ruimtelijke ordening en natuurwetgeving. Eind april presenteerde het kabinet een ‘startpakket’ om de vergunningverlening in Nederland weer op gang te brengen. Tegelijkertijd groeit de maatschappelijke en juridische druk: milieuorganisaties dreigen met nieuwe rechtszaken en meerdere partijen trekken de juridische houdbaarheid van het kabinetsbeleid in twijfel.
Kabinet presenteert startpakket voor stikstofaanpak
Op 25 april presenteerde het kabinet een startpakket als eerste stap richting een nieuw vergunningsstelsel en verdere stikstofreductie. Doel is om Nederland “van het slot” te krijgen via twee sporen: het aanpassen van het vergunningenstelsel en het verlagen van de stikstofuitstoot. Voor de uitvoering is in totaal 2,2 miljard euro beschikbaar gesteld.
De aanpak bestaat uit maatregelen langs twee lijnen:
-
Aanpassing van regelgeving: het vergunningensysteem wordt vernieuwd, onder meer op basis van betere natuurdata.
-
Reductie van stikstofuitstoot: er komen maatregelen gericht op het verminderen van emissies en het herstel van natuur.
Onderdeel van het startpakket zijn doelsturing in de landbouw, vrijwillige beëindigingsregelingen voor veehouders (waaronder een regeling specifiek voor de melkveehouderij) en een gebiedsgerichte aanpak in regio’s met de grootste opgave, te beginnen op de Veluwe en in de Peel. Op de langere termijn wordt ook gekeken naar herijking van Natura 2000-gebieden.
Minister Wiersma benadrukt het belang van realistische en uitvoerbare plannen: “We moeten de vergunningverlening weer op gang brengen. Dat biedt ondernemers de zekerheid die zij verdienen.”
Milieuorganisaties: stikstofplannen juridisch onvoldoende
Tegelijkertijd uiten milieuorganisaties kritiek op het gepresenteerde beleid. Mobilisation for the Environment (MOB) en de Vereniging Leefmilieu noemen de kabinetsplannen "aantoonbaar onmogelijk" en stellen dat de wettelijke doelen voor stikstofreductie hiermee niet gehaald kunnen worden. In een brief aan minister Wiersma eisen zij overleg, anders volgen juridische stappen.
Ook andere organisaties, waaronder Natuur & Milieu, Natuurmonumenten, VNO-NCW en Bouwend Nederland, stellen dat het plan onvoldoende concreet is, juridisch niet houdbaar lijkt en leidt tot vertraging van noodzakelijke investeringen in onder meer woningbouw. De Landsadvocaat en het Interprovinciaal Overleg onderschrijven deze zorgen.
Wetenschappelijke oproep tot driedeling van de stikstofopgave
In een interview in Bouwers, het vakblad van Bouwend Nederland, stelt hoogleraar Jan Willem Erisman (Universiteit Leiden) voor om de stikstofopgave te splitsen. Hij onderscheidt daarbij drie segmenten:
- Landbouw,
- Industrie/energie/verkeer/bouw
- Stikstofimport uit het buitenland. Stikstof die komt 'aanwaaien' vanuit buurlanden.
Volgens Erisman maakt een gesplitste aanpak het mogelijk om sneller ruimte te creëren in sectoren die al reducties hebben doorgevoerd, zoals de bouw. Hij benadrukt ook het belang van het meenemen van andere opgaven zoals de Europese waterkwaliteitsnormen en klimaatdoelen.
Oproep tot samenhangende emissiereductie
Verschillende maatschappelijke partijen, waaronder VNO-NCW en Bouwend Nederland, pleiten voor een samenhangend emissiereductieplan waarin alle sectoren evenredig bijdragen. Zij presenteerden eind vorig jaar gezamenlijk een voorstel dat volgens hen perspectief biedt voor zowel natuurherstel als economische ontwikkeling.
