In het Twentse landschap spelen landgoederen al eeuwenlang een heel belangrijke rol. Ze bepalen in belangrijke mate de kwaliteit van het landschap. Dat geldt zeker ook voor de landgoederen ten zuiden van Goor en rondom Diepenheim: Weldam, Huis Diepenheim en Nijenhuis-Westerflier. Ze verschillen sterk in karakter en omvang maar zijn zonder uitzondering van grote schoonheid en onderdeel van de genius loci van dit deel van Twente.  Alle drie landgoederen hebben agrarische gronden (liberale en reguliere pacht), natuurgebieden en bebouwing binnen hun grenzen, maar ieder landgoed heeft zijn eigen kwaliteiten, werkwijze en opgaven. 

De landgoederen hebben de krachten gebundeld onder de naam ‘landgoederenzone Diepenheim’. Zij willen in het bijzonder werken aan het opbouwen van een solide watersysteem en versterking van het landschap. Hierdoor zijn zij samen met OPG in het kader van het toenmalige PPLG (nu Toekomst voor ons Platteland) in 2024 een voorverkenning voor een gebiedsproces gestart, waarvan de resultaten nu bekend zijn.

Landschapsanalyse en kansenkaart

In de voorverkenning is een landschapsanalyse uitgevoerd waarbij is gekeken naar de cultuurhistorie, de landschapstypen, de geomorfologie, het watersysteem en klimaat en de natuurfacetten. Op basis van deze analyse is een kansenkaart ontwikkeld die laat zien waar opgaven samenkomen en waar mogelijkheden liggen om met gerichte maatregelen meerdere doelen tegelijk te dienen. Kansen om de condities van het bodem- en watersysteem te verbeteren en landschapskarakteristieken te versterken zijn weergegeven op de kaart, die is gepresenteerd aan de betrokken partijen.

Binnen de landgoederenzone Diepenheim vormt waterbeheer een verbindend thema. Zowel voor grondeigenaren als grondgebruikers geldt: een robuuste waterhuishouding is de sleutel tot het realiseren van meerdere gebiedsdoelen. De ambitie is om water beter vast te houden in het landschap, tot in de haarvaten. Deze maatregel biedt aanknopingspunten voor duurzame landbouw, bosverjonging (Bossenstrategie), biodiversiteit én het behoud en herstel van het landschappelijk karakter.

De landgoederen hebben een belangrijke plek binnen de gemeente. Recreatie en toerisme is aan de orde op en rond de landgoederen door bewoners uit de omgeving en van daarbuiten. Daarnaast is de agrarische bedrijvigheid een zeer belangrijke factor. Men is trots op haar omgeving en op het gebied. Ook de typen landschap zijn kenmerkend. Vanuit de historie zijn veel elementen bewaard gebleven of hebben potentie om weer hersteld te worden (coulisse landschap). Het watersysteem is daarin de ‘blauwe’ draad. Als die op orde is, gedragen door grondeigenaar en grondgebruiker, dan zal het gebied en daarmee het landschap richting de toekomst floreren op zowel het gebied van behoud als ook versterking en ontwikkeling.  

Mogelijkheden vervolgstap 

In de vervolgstap, zijnde de Verkenningsfase, richten we ons waarschijnlijk op een watersysteemanalyse voor de landgoederenzone dan wel een LESA (light). Daarnaast is het kansrijk om een landgoedbiografie uit te laten werken waarin de factoren cultuurhistorie, recreatie/toerisme en natuurwaarden nader worden geduid (sociaal economisch / leefbaarheidsfactoren). Ook ligt de wens er dat we in het gebied aan de slag willen met agrarische bedrijfsanalyses, zijnde 0-metingen t.a.v. duurzaamheid. In deze 0-metingen zal op individueel agrarisch bedrijfsniveau in beeld worden gebracht wat de bedrijven momenteel al doen t.a.v. duurzaamheidsvraagstukken.  

Contactpersoon:
Machtelijn Tempelman
m.tempelman@grondbezit.nl

Projectpartners