In Huis te Jaarsveld vond ik mijn anker
Vanuit de drukte van de stad Utrecht ben je er in minder dan een halfuur en ook Schiphol is goed bereikbaar. Geen toeval, want Huijsmans vliegt regelmatig voor werk en vrienden naar het buitenland. Ruim twintig jaar woonde en werkte hij in het buitenland. Onder meer in Mexico, Singapore en Hongarije leidde hij verkoop en projecten voor Heineken, in Denemarken was hij als topman verantwoordelijk voor HR bij de tevens wereldwijd opererende brouwerij Carlsberg.
“De zoektocht naar een thuis begon in het buitenland”
Nederland zag hij lange tijd niet als een realistische optie om naar terug te keren en zich te vestigen. Sterker nog: de zoektocht naar een (t)huis begon in het buitenland.
Toch verliep het anders. Niet in Lissabon, waar hij eerder samen met een goede vriend een paleis aankocht en restaureerde tot een prachtig vijfsterrenhotel. Niet elders in Portugal, niet in Parijs of elders in Frankrijk, maar in het Utrechtse Jaarsveld. Daar stuitte hij via zijn financieel adviseur op een landgoed dat al jaren leegstond en overwoekerd was. “Je steekt de dam en brug over en gaat dan door het monumentale hek… en ineens voel je het…, de overvloed van historie en rust.”
Een huis met menselijke maat
Wat volgde was geen 100 procent rationele beslissing, maar een herkenning van rust, van ruimte, van potentie. En ook van zijn oude liefde voor monumentaal erfgoed, aangewakkerd door eerdere restauratieprojecten. “Moderne huizen met grote kale ruimtes maakten me nooit echt gelukkig.”
Ook kastelen maken hem niet gelukkig: “Heel indrukwekkend, maar probeer dat maar eens te verwarmen, met de vele ramen met enkel glas.” Huis te Jaarsveld is anders: “Je kunt erdoorheen lopen. Het slingerbos in Hollandse landschapsstijl erachter was een soort oerwoud geworden, volledig overgroeid. Een ander deel van de historische tuin van ruim een hectare was ontoegankelijk door omvallende bomen. We zijn daar met grote zaagmachines doorheen gegaan om het op te schonen. Het historische en monumentale park dat moest worden aangepakt is ruim 6 hectare; toch was het intiem en vol verrassingen.”
Eigenaar Joris Huijsmans: “Ik heb tegen mezelf gezegd: ‘Als ik het doe, doe ik het ook écht goed.” Foto: Pim Mul
Voor het eerst met verlof
We spreken Huijsmans in zijn werkkamer in de bibliotheek, een prachtige ruimte met uitzicht op de weg. Regelmatig rijdt een bestelbus of een dorpeling langs. Het duurt even totdat het besef komt: je hoort helemaal niets. Een resultaat van het dubbel vacuümglas, Fineo, een forse investering, maar een die zich direct terugbetaalt in rust en comfort. Het is slechts één voorbeeld van de vele duurzame verbeteringen die het landgoed de afgelopen jaren onderging. Zelfs zonnepanelen zijn op slimme wijze geïntegreerd in het ontwerp: keurig weggewerkt op het dak van de nabijgelegen appelschuur, met vier Warmte Terugwininstallaties (WTW) verstopt achter de diverse gebouwen.
Het huis kwam acht jaar geleden op zijn pad. “Zes maanden lang, tot ver in 2024, duurden de verbouwingen”, vertelt hij. “Dat wens je echt niemand toe. Natuurlijk was het plan dat ik hier zelf zou gaan wonen, maar ik was voortdurend onderweg.” Hij lacht: “Dat werkt niet. Verbouwen draait om keuzes maken, over verf, materialen en dat kun je niet goed doen vanaf een vliegveld. Door mijn uitstekende architect op afstand lukte het aanvankelijk nog wel, maar op een gegeven moment moet je gewoon aanwezig zijn.”
Na de renovatie kwam het vraagstuk van de exploitatie van het landgoed aan de orde, waarbij het pas echt duidelijk werd dat het landgoed een eigenaar en ‘bewonderaar’ nodig heeft. Die ruimte om alle aandacht aan de verbouwing en exploitatie te geven ontstond pas echt op 1 december jongstleden toen de nieuwe landgoedeigenaar aftrad bij Carlsberg. “Voor het eerst in mijn leven met verlof. Dat gaf de rust om deze plek eindelijk de persoonlijke aandacht te geven die het ook verdient.”
NSW-landgoed Buitenplaats Huis te Jaarsveld grenst aan rivier de Lek en aan het dorp Jaarsveld. Foto: Albert Speelman
Alles moest kloppen
De renovatie van het interieur kostte uiteindelijk 2,5 jaar. Alles moest kloppen: van de juiste verf (volgens het handboek van de oorspronkelijke verfmaker Vetterswinkel), tot het ontwerp van de centrale trap, en de stoffen en details uit het bouwjaar van het huis (1760). “Ik heb tegen mezelf gezegd: ‘Als ik het doe, doe ik het ook écht goed.' Alles op mijn manier, met zorg voor de gekozen materialen en een verbinding tussen de Rococo en toekomstbestendigheid.”
Huijsmans is achteraf blij dat het huis een menselijke maat had: “Geen pompeuze grote zalen. We hebben wel ruimten hun functie teruggegeven en de luxe gastensuites uitgebreid, maar altijd met behoud van charme en originele details versterkend. Dat maakte deze renovatie beter beheersbaar dan bij sommige andere monumenten.”
Huijsmans nam ook de ruimte om een eigen draai aan de inrichting te geven. Historische kunst is bijvoorbeeld afgewisseld door moderne kunst uit de Cobra-beweging. De invloeden vanuit zijn reizen zijn terug te zien en in de eetkamer pronken schilderijen die vrienden voor hem maakten. Ook dit draagt bij aan de huiselijkheid. Huis te Jaarsveld is voor hem een thuis, waar werkelijk alles een eigen verhaal vertelt.
Juridische hobbels
Ondanks het relatief goede en snelle verloop van de vergunningverlening, loopt Huijsmans bij de ontwikkeling en het beheer van het landgoed regelmatig tegen juridische hobbels en noodzakelijk strategische keuzes aan. De oude kettingbrug moet bijvoorbeeld vervangen worden. Deze is gebouwd op het poortgebouw uit de dertiende eeuw. Dat betekent: overleggen met adviseurs, rapporten laten opstellen, afstemmen met instanties. Gelukkig bleek de aannemer vindingrijk. Door onder water de palen af te zagen en een nieuw koppelstuk op de brug te plaatsen, kon archeologisch onderzoek mogelijk worden omzeild. Huijsmans: “Zulke oplossingen bedenk je niet alleen. Ze ontstaan door gesprekken met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt en weten waar de knelpunten zitten.”
Opvallend genoeg komt de grootste hoofdpijn zelden van oude wetgeving zoals koop of pacht, het echte gedoe begint volgens Huijsmans bij nog jonge regelgeving. Neem de wijziging van het bestemmingsplan. Ondanks het tijdig indienen van alle stukken, schoof de gemeente Huis te Jaarsveld tóch ongevraagd het nieuwe omgevingsplan in. Met als gevolg vertraging, verwarring en een chaos die zo groot werd dat de gemeente aanbood bepaalde kosten te vergoeden.
Huijsmans: “Verbouwen draait om keuzes maken, over verf, materialen en dat kun je niet goed doen vanaf een vliegveld.” Foto: Pim Mul
Onteigening al snel genoemd
Daar bleef het niet bij. De dijk die het landgoed scheidt van de rivier de Lek, moet versterkt worden. De eerste mededeling vanuit het Hoogheemraadschap was dat ze de dijk tot en met 5 meter onder het talud willen opkopen van alle eigenaren. Een onhandige binnenkomer, vindt Huijsmans, die weinig ruimte laat voor publiek-private samenwerking. Terwijl er volgens hem juist meer dan genoeg mogelijkheden zijn voor publiek-private partnerschappen, kiezen overheden er toch voor om het zwaarste middel, namelijk onteigening, bij de eerste bezwaren op tafel te leggen. Huijsmans ervaart dat als een dreigement.
In zijn geval is er gelukkig voor het grootste deel bereidwilligheid om samen te werken, er is immers geen acute veiligheidsdreiging. Complexer werd het met de aanvoerweg die nodig is voor de dijkwerkzaamheden. De oorspronkelijke plannen gingen dwars door de 600 jaar oude boomgaard. Die route kon gelukkig worden tegengehouden, maar een volgend scenario met een tijdelijke kruising vereist het opofferen van een stuk cultuurgrond. Huijsmans: “Door het gesprek aan te gaan met de provincie, hopen we dit uiteindelijk te voorkomen of beperken.”
Hij vindt het echter ‘lastig’ dat hij als burger vaak onvolledig of tegenstrijdig wordt geïnformeerd. “Ik had dit in Nederland niet verwacht, maar zie het nu wel gebeuren.” Dat hij nog overeind staat, is mede te danken aan zijn juridische achtergrond, de hulp en kennis van bezorgde burgers uit de buurt en aan zijn brede netwerk.
NSW-bv en stichting
Toen Huijsmans het landgoed kocht, had het al een NSW-status. Hij koos ervoor om de exploitatie onder te brengen in een bv en om een ANBI-stichting op te richten voor het landgoed. De winst die de bv genereert, vloeit direct naar de stichting. Omdat deze zelf geen winst mag maken, gaan de opbrengsten op aan het onderhoud van het landgoed, het salaris van het vaste team van Huis te Jaarsveld en aan het doen van incidentele schenkingen.
“De meest lucratieve vorm van exploitatie is de zogeheten ‘buy-out’ van het landgoed”
Op de korte termijn gaat de stichting zich veel sterker richten op donateurswerving en belastingvrije legaten. Tenslotte is de stichting de uiteindelijke erfgenaam van Huijsmans.
Exploitatievormen
Tot op heden zijn de uitgaven groter dan de inkomsten. Het doel is dat Huis te Jaarsveld zich in de toekomst zoveel mogelijk zelf kan onderhouden en financieren. De basis daarvoor is gelegd met een breed scala aan exploitatievormen.
Een daarvan is het beschikbaar stellen van de recent gerenoveerde en zeer luxe suites voor verhuur. De meest lucratieve vorm van exploitatie is de zogeheten ‘buy-out’, waarbij gasten het volledige landgoed huren, inclusief aanvullende services zoals een chef, butler en chauffeur. Daarnaast is Huis te Jaarsveld beschikbaar als locatie voor boardmeetings, vergaderingen, bruiloften en ook voor afscheid en herdenking.
Het idee voor die laatste activiteit is geboren uit een persoonlijke ervaring: in de laatste fase van zijn leven en bij zijn overlijden verbleef Huijsmans’ vader in de historische stal van het koetshuis. Die ervaring inspireerde hem om deze plek geschikt te maken en open te stellen als een bijzondere afscheidskamer en condoleanceruimte.
Hij ontwikkelde ook activiteiten die minder inkomsten opleveren, maar wel een bijdrage leveren aan de veelzijdigheid en het duurzame karakter van het landgoed. Zo wordt de wol van de aanwezige alpaca’s en schapen verwerkt tot exclusieve knitwear en verkocht via de eigen webshop. Ook de oogst uit de hoogstamboomgaarden krijgt een tweede leven in de vorm van ‘landgoedsap’, een cider gemaakt op champagnemethode en een eau de vie – een logische stap gezien zijn achtergrond in de drankenindustrie.
Dat niet alle exploitatievormen van Huis te Jaarsveld even rendabel zijn, lijkt Huijsmans voor lief te nemen. Na jaren van hard werken in de corporate wereld is het nu tijd om de energie te richten op zijn eigen stukje Nederland, waar iedereen welkom is.
